Welkom in de

Scheuren in het veen

 

Een van de droogste en zonnigste zomers ooit ligt nu definitief achter ons. Veel bezoekers vroegen ons tijdens ons onderhoudswerk of er planten en bomen waren die doodgingen door de hitte en droogte.

Wat betreft de planten lijkt de schade voor de meeste soorten in de parken wel mee te vallen. Dit komt ten eerste door het waterpeil dat door het waterschap hoog wordt gehouden. Hierdoor blijft  de veengrond in de parken vochtig. Zelf kunnen we lokaal ook de waterstand beïnvloeden door simpele maatregelen als bijvoorbeeld het afsluiten of openzetten van duikers. We zijn daarbij wel afhankelijk van het waterpeil dat het Waterschap aanhoudt.

Daarnaast hebben we in de loop van de zomer bijna dagelijks met behulp van waterpompen gesproeid. Het water dat we hiervoor gebruikten is het oppervlaktewater uit de sloten in de parken. Dit heeft veel planten door de droogste en heetste periodes geholpen. Er zijn echter een paar soorten die er echt niet goed tegen kunnen zoals bijvoorbeeld paarbladig goudveil.

Paarbladig goudveil is een klein en teer plantje dat zich thuis voelt op vochtige bodems in de buurt van beken en bronnen. Bij ons in de heemparken is het ook te vinden. Het vormt hier soms dichte matten op schaduwrijke plaatsen. De wortels van het plantje zitten in de eerste paar centimeter van de bodem, die in de heemparken uit veen bestaat.  Een van de eigenschappen van veengrond is dat het heel veel vocht kan bevatten. En daar was deze extreem droge zomer nu juist een groot gebrek aan. Er zijn dan ook een paar grote stukken gesneuveld. Op één plek in het Thijssepark stond het onder een grote berk en verloor hier de concurrentie om vocht met de eveneens oppervlakkig wortelende berk.

Bomen als zachte en ruwe berk, krentenboompje en lijsterbes hadden ook moeite met de droogte. Vooral krenten lieten begin augustus hun blad al vallen en ook berken deden al snel hetzelfde. Bomen doen dit omdat ze dan minder vocht hoeven te verdampen. Hierdoor heeft de boom meer kans om droge periodes te overleven.

Het meest zorgwekkend aan de droge zomers van de afgelopen jaren is dat ook het veen zelf, de bodem en dus de basis van onze mooie parken, beschadigd raakt. Het droogt tot op grote diepte uit en er ontstaan dan ook diepe scheuren in de grond. Voor veen is het cruciaal dat het nat is. Veen dat uitdroogt klinkt eerst in (vergelijkbaar met een drijfnatte spons die je uit het water haalt), gaat vervolgens krimpen (dat zie je aan de scheuren) en uiteindelijk zal het gaan oxideren. Hierbij reageren de bestanddelen van het veen met zuurstof uit de lucht en ontstaat kooldioxide en water. Er blijft dus niets van over!

Maar dit laten wij natuurlijk niet zomaar gebeuren! We maken de scheuren weer dicht en gooien er weer nieuwe veengrond in zodat we ons geliefde veen behouden. Wilt u met eigen ogen zien hoe mooi de Amstelveense heemparken zijn maak er dan eens een wandeling en geniet van de nu alweer herfstachtige sfeer.

 - René Reekers, vakman heemparken Amstelveen

 

 - Gemeente Amstelveen - Gemeente Aalsmeer